“Фермердин көзү” – бул «пингвекул» деп англисче элдик аталышка ээ болгон көз ооруу: эки көздүн тең мурун жак капталында май катмарына окшошкон саргыч так пайда болот. Аны латынча «пингвекул» (pingue – май) деп атаганынын себеби, бир аз убакыт мурун эле аны май клеткалары түзөт го деп ойлошчу.
Бирок, пингвекул – бул, май эмес, көздүн былжырлуу челинин (коньюктивит) начарлашы, тактап айтканда, кээ бир коллаген жипчелеринин начарлап кетиши. Мына ушундан “фермердин көзү” деген аталыш чыгыптыр.
Пингвекул күн нурунун ашыкча тийишинен жана аларды кургатып турган туруктуу шамалдан, ошондой эле көздү дүүлүктүргөн башка факторлордон улам пайда болот. Дал ушул фермерлер көп убактысын ачык асман астында, күн астында өткөрүшөт, алардын көздөрү шамалдан кургап, көбүнчө аларга ачуу тер төгүлүп, чаң жана түтүн тынымсыз кирип турат.
Пингвекуланын мурунга жакыныраак өнүгүшү бекеринен эмес, анткени андан чагылган күндүн нуру дагы кошулат. Акыйкаттык үчүн, пингвекула "улгайган дыйкандын көзү" деп аталышы керек болчу, анткени ал курак өйдөлөгөн сайын көбүрөөк пайда болот.
Пингвекулалар шаар тургундарынын арасында, физикалык эмгектен алыс жана таза абада жүргөн кеңсе кызматкерлеринин арасында улам-улам пайда боло баштаганы кызык. Мунун дагы өзүнчө түшүндүрмөлөрү бар: шамалдын көздү кургатуучу куралы – гаджеттердин экрандарын үзгүлтүксүз карап отуруудан, кеңири таралган тамеки тартуу жана шаардын уулуу түтүнү – түтүндү жана ачуу терди алмаштырат, күнөстүү өлкөлөргө эс алуу, саякаттоо хоббиси – күндүн өтө күчтүү "дозасын" берет.
Көбүнчө, пингвекуланын өзүнөн башка эч кандай белгилери жок жана көпчүлүк учурда ал көрүүгө эч кандай таасир этпейт. Бирок бул патологияны таптакыр зыянсыз деп айтууга болбойт!
Пингвекула жагымсыз факторлордун таасири астында конъюнктива клеткаларынын мутациясы, башкача айтканда, конъюнктиванын бир бөлүгүнүн начарлашы (деградациясы) (зыянсыз болсо дагы) экендигинен баштайлы!
Экинчиден, пингвекулалар көздүн өнөкөт дүүлүгүүсүнүн жалпы себеби болуп саналат. Пингвекуланын өсүшү менен көздө ыңгайсыздык пайда болот: көздү ирмөө учурунда тырмап алгандай сезим, кургоо жана ачышуу, оорутуу жана көзгө бир нерсе түшкөндөй сезим, натыйжада көз кызарып, жаш агуу көбөйөт. Анан калса, бир да тамчылатма дары бул симптомдорду толугу менен жок кыла албайт!
Акыры, пингвекула – байкалаарлык косметикалык кемтикти пайда кылат.
Эгерде ал бейтапты тынчсыздандырбаса, анда дарылануунун кажети жок, жөн гана күндөн коргоочу көз айнек тагынсаңыз болот. Эгерде пингвекула көздүн тынымсыз дүүлүгүүсүн шарттаса же линзаларды колдонууга тоскоол болсо же адам андан эстетикалык себептерден улам кутулгусу келсе, анда офтальмологиялык хирург жардам берет.
